Ook de nieuwe Bloemwijk bloeit op

Na de sloop en nieuwbouw van de complete Alkmaarse Bloemwijk besloot maar liefst twee derde van de oude bewoners terug te keren naar hun vertrouwde buurt. Dat opvallend hoge aandeel zegt veel over het hechte gemeenschapsgevoel in de wijk. Oude én nieuwe buren bouwen daaraan nu verder samen met woningcorporatie Van Alckmaer.

Renoveren had geen zin. De woningen in de Bloemwijk waren meer dan een eeuw oud, tochtig en vochtig. Als de huizen volgens de huidige normen geïsoleerd zouden worden, zou het isolatiepakket zo dik moeten zijn dat er geen leefruimte meer over zou blijven. Bij wijze van spreken.

Bovendien’, zegt Esther Brun, strategisch adviseur stedenbouw bij de gemeente Alkmaar, ‘zouden de huizen zover moeten worden afgebroken dat je op slopershoogte (red: het stadium waarin verder afbreken praktisch neerkomt op slopen) zou uitkomen. Dan wordt de afweging: gaan we nog een keer lapmiddelen inzetten?’

Radicaal besluit

Dat gebeurde niet. De gemeente en woningcorporatie Van Alckmaer, die het overgrote merendeel van de woningen beheert, namen een radicaal besluit: sloop-nieuwbouw van alle 164 sociale huurwoningen. (Dit gold ook voor de 15 koopwoningen in de wijk – alle eigenaren stemden ermee in.) Huurder Bert van Soest vond het een ‘prachtplan’. Hij woont al 30 jaar in Bloemwijk en omschrijft de buurt als ‘een leuke volkswijk, waar iedereen elkaar kent en een beetje op elkaar let.

‘Met de woning zelf waren mijn vrouw ik destijds heel blij: 3 slaapkamers, een mooie huiskamer, een zolder en een tuin. Het was ideaal.’ Het sloop-nieuwbouwplan kon op zijn instemming rekenen, want vanwege de tochtigheid liepen de stookkosten in de winter hoog op. In een ander deel van de wijk hadden bewoners last van schimmel. ‘Natuurlijk was het wel even schrikken, want je moet wel je huis uit. Maar uiteindelijk zouden we er natuurlijk alleen maar op vooruitgaan.’

Klankbordgroep

De bewoners werden van begin af aan meegenomen in het ingrijpende project. Van Alckmaer lanceerde een projectwebsite en verzond regelmatig nieuwsbrieven, en er werd een klankborgroep van bewoners opgericht.

Van Soest werd voorzitter. ‘We werden nauw betrokken bij het selectieproces van de bouwer en mochten over veel dingen meepraten, bijvoorbeeld over het soort woningen dat we wilden hebben. In principe kon ik een huis op dezelfde plek als mijn oude woning krijgen, met hetzelfde woonoppervlak. Maar omdat er ook appartementen werden gebouwd en mijn vrouw en ik op leeftijd raken, hebben we voor een appartement gekozen.’

Van Soest en zijn klankbordgroep hebben een belangrijke rol gespeeld bij het overtuigen van bewoners om voor het sloop-nieuwbouwplan te stemmen, vertelt Demi Kist, destijds bewonersbegeleider bij Van Alckmaer. ‘Want er was ook een anti-sloopbeweging. Maar uiteindelijk stemde 97% van de bewoners in met de plannen.’ Daarop kon de grote logistieke operatie van start.

Kist: ‘Er werd besloten om het project in 3 fasen op te delen. De bewoners die in fase 1 hun huis uit moesten, kregen een wisselwoning in het gebied van fase 2 en 3, en zo verder. Dat was de wens van bewoners, die zeer aan hun wijk gehecht zijn. Dat blijkt ook wel uit het terugkeerpercentage. Bij dit soort projecten is het gebruikelijk dat een derde van de oude bewoners terugkeert. Maar in Bloemwijk was dat twee derde.’

Buurttuinen

Om zowel terugkerende als nieuwe bewoners te betrekken bij de buurt, kreeg iedereen van Van Alckmaer een Goede Buur-informatiepakket. Daarin werd opgeroepen om mee te denken over de opzet van 2 gemeenschappelijke buurttuinen. De tuinen worden beheerd door respectievelijk Van Alckmaer en de gemeente, maar het idee is dat bewoners op vrijwillige basis aan de slag gaan in de tuinen. Ook heeft Van Alckmaer in een van de ruimtes op de begane grond van het appartementencomplex een buurthuiskamer ingericht, waarvan ook andere organisaties, zoals de huurdersvereniging, gebruik kunnen maken.

Brun vindt het project zeer geslaagd. ‘De openbare ruimte moet voor een deel nog wel worden ingevuld. Maar ik ben blij met al het groen in de wijk en de aandacht voor onderlinge verbondenheid. Er zijn voortuintjes waar mensen kunnen zitten en waar ze hun buren zien langslopen. Dat stimuleert ontmoetingen op een natuurlijke manier.’ Brun is ook enthousiast over de architectuur van de nieuwbouw, die de sfeer oproept van de oude wijk. ‘Er is heel veel aandacht geweest voor de detaillering en vormgeving van de woningen en de wijk.’

Van Soest vindt de vernieuwde Bloemwijk ronduit schitterend. ‘En ik niet alleen hoor. Iedereen die ik erover spreek zegt het, ook mensen van buiten de wijk.’ Hij heeft ook goede hoop dat de terugkerende bewoners en de nieuwelingen samen zullen voortborduren op het leefklimaat van voor de sloop-nieuwbouw. ‘De klankbordgroep is inmiddels opgeheven, maar we hadden en hebben een zeer actieve buurtvereniging. En nu dus ook nieuwe gemeenschapstuinen.’ De Bloemwijk is klaar voor de volgende 100 jaar.