‘Pak de woning­nood aan én versterk de wijken’

De verkiezingen hebben het politiek landschap opnieuw flink opgeschud. De opties lijken overzichtelijk, maar welke partijen uiteindelijk in het kabinet komen, durf ik niet te voorspellen. We zullen nog even geduld moeten hebben voor er een nieuw kabinet is. Een ding staat vast: wonen was voor kiezers het belangrijkste thema. En alle partijen willen de woningnood aanpakken.

100.000 woningen per jaar bouwen klinkt vrijwel iedereen nog altijd als muziek in de oren. Alleen lopen de meningen uiteen over de vraag welke woningen nodig zijn. En welke partijen die kunnen, mogen en durven bouwen. Ook over bouwlocaties en wie opdraait voor benodigde infrastructuur kunnen we een boom opzetten. Twistpunten genoeg.

Corporaties hebben zich de afgelopen jaren niet te veel laten afleiden door deze discussies. Ze zijn vanaf de eerste Nationale Prestatieafspraken in 2022 aan de slag gegaan. De nieuwbouwproductie zat in 2024 op 22.000 nieuwe woningen, een stijging van 4.000 ten opzichte van het jaar ervoor. Ook nam het bedrag voor onderhoud en verduurzaming van bestaande woningen flink toe: we zitten inmiddels op het duizelingwekkende bedrag van € 12,1 miljard in een jaar tijd. Toch meer dan 1% van ons bruto binnenlands product.

De Aedes-forecast laat verdere groei zien: op deze weg willen corporaties doorgaan. We liggen op koers om de afgesproken 30.000 woningen jaarlijks vanaf 2029 te bouwen. Het kan en het moet, omdat de behoefte aan betaalbare sociale huurwoningen groot blijft. Maar het kan alleen met een volwassen kabinet dat corporaties daarvoor ruimte geeft: met langjarig stabiel beleid voor huurinkomsten, afschaffen van de winstbelasting Vpb voor corporaties, alles wat het wetsvoorstel Versterking regie volkshuisvesting regelt en het toestaan van onderlinge borging voor middenhuur. Pas dan kunnen corporaties blijven bijdragen aan het aanpakken van de woningnood.

Daarnaast moeten we de mouwen opstropen om bestaande wijken te versterken. Want we weten dat het op veel plekken in het land al langer knelt. Niet alleen in de 20 kwetsbare wijken uit het Nationaal Programma Leefbaarheid en Veiligheid, maar bijvoorbeeld ook in steden waar in de jaren 80 en 90 van de vorige eeuw veel is bijgebouwd, staat de leefbaarheid onder druk.

Nieuwbouw en herstructurering bieden kansen om veerkrachtige en sterkere wijken te laten ontstaan. Waar mensen met uiteenlopende achtergronden en inkomens echt samen wonen in fijne en duurzame woningen. Uiteindelijk is het corporaties daar om te doen. Daartegen kan een kabinet, hoe dat er ook uit komt te zien, geen ‘nee’ zeggen.