‘Ik voel mij bevoorrecht en wil iets terugdoen’

Hendrikus Venema is een creatieve doener, die graag mensen bij elkaar brengt en beweging creëert. ‘Innovatie vraagt lef en samenwerken. Ik ben van de school: laten we het maar proberen. Bijsturen kan altijd.’

Terwijl buiten vlak langs het raam de bootjes over de Dokkumer Ee voorbij varen, vertelt Hendrikus Venema over zijn grote liefde voor het Waddengebied. Die ontstond in zijn jeugd, toen hij een aantal jaar op Vlieland woonde. ‘Voor mij een magische plek.’ Die fascinatie bracht Hendrikus tot zijn opleidingskeuze Kust- en Zeemanagement. ‘Dat gaat behalve over ecologie en economie van de zee óók over de leefbaarheid langs de kust.’

Op dit moment begeleidt hij een groep jongeren in het pas opgerichte Jongerenberaad voor het Waddengebied. ‘15 jongeren tussen de 17 en 28 jaar krijgen hier de ruimte zelf onderwerpen te agenderen en om gevraagd en ongevraagd advies te geven aan bestuurders en bewindspersonen. De stem van jongeren is onmisbaar. Het is hún toekomst. Ze houden zich bezig met vraagstukken als rechten voor de natuur, de energietransitie, een duurzame economie en de leefbaarheid van het Waddengebied.’

Daar zat ik met mijn diploma’s

Hoe komt iemand met zo’n achtergrond bij woningcorporatie Elkien terecht als commissaris? De aanleiding daarvoor ligt in Rotterdam, vertelt hij. Waar hij na zijn hbo-opleiding bij een sleep- en bergingsbedrijf werkte, parttime een opleiding bedrijfskunde volgde en af en toe vrijwilligerswerk deed bij de Voedselbank.

Hendrikus Venema
Commissaris bij: Elkien in een aantal Friese steden en dorpen
Opleiding: Kust- en Zeemanagement Hogeschool Van Hall Larenstein en Bedrijfskunde Erasmus Universiteit
Werk: Directeur Stragie & External Affairs NHL Stenden Hogeschool en Kwartiermaker Economic Board Fryslân i.o.
Woont in: Snakkerburen een buurtschap in de gemeente Leeuwarden
Nevenfuncties: Lid raad van toezicht bij meertalig theatergezelschap Tryater, bij de Waddenacademie en bij Openbaar Voortgezet Onderwijs Fryslân, bestuurder bij BeStart Climate Tech en vice-voorzitter Doarpstún Snakkerbuorren.

‘Dat opende mij de ogen voor de armoede waarin sommige mensen moeten leven.’ Terug in Leeuwarden nam hij die ervaring mee toen hij in Achter de Hoven ging wonen. Een wijk waar Elkien volop aan het vernieuwen was geweest, waar wel armoedeproblematiek speelde. Hendrikus: ‘Waar je opgroeit bepaalt mede de kansen die je krijgt in je leven. Daar zat ik met mijn diploma’s. Ik voelde mij enorm bevoorrecht en wilde iets terugdoen.’

Een zomer lang liep hij mee met een opbouwwerker in Leeuwarden, sprak met talloze bewoners en zag hoe ze leefden. Zo raakte hij betrokken bij het bewonersplatform in zijn wijk. ‘Ondanks alle problemen die er speelden, ontdekte ik ook hoeveel kracht er in de gemeenschap zat.’

Met stadslandbouw leerden ze de kinderen hoe eten groeit. Samen met de basisschool legden ze een moestuin aan. Met de dak- en thuislozenopvang en een bijdrage van de Rabobank plaatsten ze een kweekkas om samen groenten te verbouwen. Ze plantten fruitbomen, maakten kruidenbakken en waren een van de eersten die begonnen met tegelwippen. ‘Het mooiste was dat mensen uit alle lagen van de samenleving samen hun schouders eronder zetten. Dat is wat wij in Fryslân Mienskip noemen.’

Samen thuis geven

Woningcorporatie Elkien was ook betrokken. Toen een paar jaar later een vacature voor commissaris ontstond, solliciteerde Hendrikus. Vanuit 2 overtuigingen, vertelt hij. Hij wil bijdragen aan goed wonen voor iedereen. ‘Omdat ik het alle jongeren gun om op een fijne plek op te groeien.’ Daarnaast wil hij bouwen aan sterke gemeenschappen waarin mensen zich thuis en gelukkig kunnen voelen. ‘Elkien zet zich daar ook voor in, bijvoorbeeld met een pilot waarbij woningzoekenden voorrang krijgen in hun eigen dorp.’

Er was een match. Hij volgde een opleiding tot commissaris bij de Vereniging van Toezichthouders in Woningcorporaties en liep een half jaar eerder alvast warm in de raad van commissarissen (RvC) van Elkien. ‘Ik vind het een prachtige, samenwerkingsgerichte corporatie. Open, innovatief en met veel aandacht voor circulair bouwen. Je voelt de bevlogenheid en passie van de mensen die er werken. De missie “samen thuis geven” zie je overal terug – binnen de organisatie én in de samenwerking met ketenpartners. En dat is nodig, want alleen krijg je niets meer voor elkaar.’

Aan de tafel van de RvC probeert hij vooral een frisse blik, zijn bestuurlijk netwerk en het perspectief van de toekomstige generatie te brengen. ‘In mijn werk heb ik heel veel te maken met jongeren.’ In de RvC zijn ze op het moment in gesprek over vraagstukken rond solidariteit, maar ook over het samenspel met het bestuur. Beide rollen – die van agency, waarin we kritisch toezien en verantwoording vragen, én die van stewardship, waarin we samen optrekken vanuit vertrouwen en gedeeld eigenaarschap – zijn onmisbaar.

‘We willen dat samenspel bewuster vormgeven. Daarom kijken we ook naar onze eigen grondhouding: hoe zit je aan tafel, welke overtuigingen breng je mee en wat blijft ongezegd. Door dat bespreekbaar te maken groeit vertrouwen, en kunnen we samen betere besluiten nemen. Goed samenspel begint bij elkaar écht kennen en kwetsbaarheid durven tonen’.

Minder of anders

Sinds een paar jaar organiseren ze met de Vereniging Friese woningcorporaties 1 à 2 keer per jaar een thema-avond voor commissarissen en bestuurders. Onlangs ging het over de succes- en faalfactoren van samenwerken in ecosystemen. Vorig jaar was het thema solidariteit tussen woningcorporaties. ‘Er ontstond een goed gesprek over onze rol in de regio. We hebben met elkaar één maatschappelijke opgave, waar we samen onze schouders onder moeten zetten.’

‘En zo leer je ook de commissarissen van de andere corporaties beter kennen. Toch zit ik daar soms wat ongemakkelijk. We het er al eens over gehad: zoveel commissarissen bij elkaar, allemaal met vergelijkbare rollen en betaald uit maatschappelijk geld. Zou dat niet minder kunnen, of anders georganiseerd? Die vraag blijft bij mij hangen. Ik heb er nog geen antwoord op.’
 

Tekst: Margriet Pflug, foto’s: Aron Weidenaar

Wil je elk kwartaal Aedes-Magazine in jouw inbox?

Gerelateerde artikelen