‘Leven begint met een dak boven je hoofd’

‘Pas als je kunt leven, kun je geven.’ Thuis in Sint Michielsgestel vertelt Charlotte Beukeboom, bestuurder van Zayaz hoe die levensles van haar vader doorwerkt in haar werk en in haar leven.

‘Mijn vader was een echte gemeenschapsman, geloofde in verschillen overbruggen en verbindingen smeden. Dat heeft hij ons altijd voorgeleefd.’ 2 jaar geleden stapte ze als bestuurder over van Woonstichting Charlotte van Beuningen naar woningcorporatie Zayaz. Haar eerste prioriteiten waren kennismaken met haar nieuwe collega’s én met de huurders.

Ze ging bij hen op de koffie. En ze voerde gesprekken met de mensen van de huurdersbelangenvereniging: ‘Ik meen dit te zien bij Zayaz, herkennen jullie dat?’ Ze ging op bezoek bij de maatschappelijke opvang en andere samenwerkingspartners. En ze ging mee op de bus met de onderhoudsmensen. Echte verhalen wilde ze horen en emoties voelen. ‘Ik geloof in persoonlijke contacten. Door op die manier eerst te vertragen ontstaat een soort zachtheid waardoor er echt ontmoeting kan zijn. En er mogelijkheden voor verbinding ontstaan.’

Dagelijks overleven in plaats van leven

In de maatschappij onderschatten we vaak hoeveel mensen dagelijks aan het overleven zijn. ‘En wij vragen mensen dan om te geven: de buurt netjes houden, naar de buurman omkijken, ingewikkelde formulieren invullen. Terwijl mensen amper ruimte in hun hoofd hebben om voor zichzelf te zorgen. Dat moeten we echt zien om ons werk goed te kunnen doen.’  

Charlotte Beukeboom (47)
Bestuurder van: Zayaz (150 medewerkers, 14.000 woningen in Den Bosch en omgeving)
Thuissituatie: getrouwd, een dochter en een zoon
Opleiding: ‘De school van vallen en opstaan’
Nevenfuncties: ‘Bewust even niet’

Tijdens ons gesprek heeft Charlotte een volgeschreven boekje bij de hand, waar ze af en toe doorheen bladert, soms een paar zinnen uit voorleest. Charlotte schrijft de dag van zich af, vertelt ze. Het helpt te reflecteren, patronen te herkennen en verhalen vast te houden.

‘Eigenlijk zie ik mezelf als een verhalenvanger’, zegt Charlotte. ‘Voor mij begint verhalenvangen met kijken, iemand echt zien. Wat zegt iemand non-verbaal? Dan pas komt luisteren en het woordelijke verhaal opvangen. Met de emoties die daarbij horen. Een verhaal biedt context. En context doet ertoe.’

Charlotte noemt klachten over schimmel als voorbeeld. Die gaan voor veel bewoners niet alleen over vocht maar ook over een grote angst voor hun gezondheid. ‘Als je dat niet inziet, dan ga je zo’n schimmelklacht technisch proberen op te lossen en geef je voorlichting over ventileren. Als de schimmel dan terugkomt, dan reageren we dat deze bewoner niet goed ventileert.’

‘Maar ja, als een huurder dagelijks aan het overleven is in plaats van leven….? Dan is onze goedbedoelde voorlichting helemaal niet binnengekomen, omdat we geen echt contact hebben gemaakt en voorbij gegaan zijn aan de onderliggende angst.’ Dit soort terugkerende patronen probeert Charlotte te herkennen en bespreekbaar te maken om te helpen tot betere oplossingen te komen.

Welk belang weegt het zwaarst?

Daarbij werkt het goed om breed te kijken, vanuit een meervoudig perspectief. Bij een woningcorporatie is dat extra belangrijk. ‘Aan het werken bij een corporatie zitten zeer uiteenlopende aspecten. Het is aan de ene kant een sociaal vak, je werkt met en voor mensen. Aan de andere kant heb je je bedrijfsvoering. Dit vraagt om een strakke regie want je werkt met maatschappelijk geld. Er zit daarnaast een vastgoedkant aan ons werk, die soms keihard onderhandelen vereist. En het gaat ook nog over een technisch product dat je goed moet onderhouden. Ik denk dat er weinig organisaties zijn waar dat zo samenkomt. Dat vind ik ook het mooie van mijn baan. In mijn positie mag ik met die meervoudige werkelijkheid aan de slag. Tegelijk moet ik die complexiteit ook dragen. Dat is de andere kant.’

Bij Zayaz is meervoudig kijken als het ware verankerd in de gebiedsteams waarmee ze werken. Daarin zitten mensen van verschillende disciplines die samen keuzes maken voor een bepaald werkgebied. En welk belang weegt dan het zwaarst als de financiën knellen? Bijvoorbeeld als je moet beslissen tussen sloop of herontwikkeling van een huizenblok met een zwakke fundering. ‘Je moet dan beslissen over het thuis van mensen. Als bestuurder wil ik graag - zonder mijn collega’s voor de voeten te lopen - onderdeel zijn van dat gesprek. Daarom hebben we de laatste tijd ook vaker consulterende gesprekken met elkaar. Zo kan ik de dilemma’s beter doorleven waarmee mijn collega’s worstelen. En uiteindelijk voor een zaal met bewoners beter uitleggen wat de dilemma’s waren en welke afwegingen we hebben gemaakt.’

Rauwe werkelijkheid op tafel

De stem van bewoners is een wezenlijk perspectief dat nooit mag ontbreken, vindt Charlotte. Zo organiseerde Zayaz, in de voorbereidingen voor hun nieuwe koersplan, vorig jaar een luisterpanel. Bewoners praatten vrijuit met elkaar over de dienstverlening van Zayaz, terwijl in een andere ruimte een team van de corporatie meeluisterde en verder niet mocht reageren.

‘Dat is zo waardevol! Dan komt echt de rauwe werkelijkheid op tafel. Boosheid over wat er misgaat in onze dienstverlening en tegelijkertijd in één zin door ook begrip voor alle opgaven waar Zayaz voor staat. We hebben nog werk te doen, was onze conclusie. We hebben te bouwen aan onze dienstverlening. Dat behoeft een continue aandacht’.

Het nieuwe koersplan van Zayaz is inmiddels vastgesteld, vertelt Charlotte. ‘Ik ben blij dat we daarin hebben kunnen vastleggen dat bij woningtoewijzing mensen zónder dak voorgaan op mensen mét een dak. Leven begint met een dak boven je hoofd.’ Het betekent dat Zayaz er ook is voor vluchtelingen, zegt ze. Bewust ‘vluchtelingen’, niet statushouders. Dat vindt Charlotte een beleidsterm waarmee je mensen ontmenselijkt.

‘Wat er nu met asielopvang gebeurt, is echt verschrikkelijk. Huis en haard moeten verlaten is groot menselijk lijden. Hoe kun je daar je ogen voor sluiten? Hoe kun je dat geluk zoeken noemen? Vluchtelingen die mogen blijven, hebben in het huidige politieke klimaat de keuze tussen opvang met veel te veel mensen opeen gepakt of de straat. Welk perspectief bied je mensen dan?’

Het verbod op voorrang voor statushouders op de woningmarkt, creëert een nieuwe crisis, waarschuwt Aedes in reactie op het wetsvoorstel Wet nieuwe regels inzake huisvesting statushouders. Aedes-voorzitter Liesbeth Spies: ‘Aedes kan het verbod op voorrang niet steunen. De meeste statushouders hebben geen kans om op eigen kracht huisvesting te vinden. Een woning biedt juist de beste kansen om volwaardig mee te doen in de samenleving. Afschaffen van de voorrang zal leiden tot verdere verstopping van de asielketen.’
Lees verder op Aedes.nl.

Tekst: Margriet Pflug, foto’s: Goedele Monnens

Wil je elk kwartaal Aedes-Magazine in jouw inbox?

Gerelateerde artikelen