Splitsing Vestia

Woningcorporatie Vestia in Rotterdam kwam in 2012 in financiële problemen als gevolg van wanbeheer. Na een aantal moeilijke jaren is er een structurele oplossing gekomen dankzij een door Aedes geïnitieerd reddingsplan. Uiteindelijk gaf daarbij het belang van de volkshuisvesting en de huurders de doorslag. 251 collega-corporaties droegen vrijwillig financieel bij. Het ministerie van BZK, WSW, Aw, NWB en de Belastingdienst werkten mee. De splitsing van Vestia in 3 zelfstandige woningcorporaties was onderdeel van het plan.

Stedelink  - Kerngebied: Delft, Zoetermeer-Zuidplas
14.000 verhuureenheden
150 medewerkers
Clink Diensten: 90 medewerkers

Hof Wonen – Kerngebied: Den Haag
24.000 verhuureenheden
200 medewerkers

Hef Wonen – Kerngebied: Rotterdam
29.000 verhuureenheden
260 medewerkers

Financieel gezond

De 3 corporaties beginnen met een schone lei. Ze zijn financieel gezond. Dankzij de leningruil, waarbij de dure leningen van Vestia met hoge rentes en lange looptijden zijn geruild met goedkopere leningen met lagere rentes van collega-corporaties. Daarmee komt er bij de 3 nieuwe corporaties financiële ruimte vrij voor onder meer onderhoud, kwetsbare doelroepen en betaalbaarheid.

Marion: ‘Vestia kon door de zwaarte van de leningen niet meer goed voor woningen en huurders zorgen. Nu gelukkig weer wel. We kunnen alle 3 weer doen wat een woningcorporatie moet doen in plaats van bezig zijn met financieel herstel zoals de laatste 10 jaar bij Vestia.’

Rol als volkshuisvesters

De nieuwe corporaties staan nog onder verscherpt toezicht bij de Autorieit woningcorporaties en in bijzonder beheer bij het Waarborgfonds Sociale Woningbouw. Marieke: ‘Het zou gek zijn als dat niet zo was. We komen voort uit de organisatie die voor de sector het meest risicovol was. Maar het houdt ons niet tegen om weer meer onze rol als volkshuisvesters te pakken. We kunnen weer antwoord geven op maatschappelijke vragen en zo uiteindelijk huurders helpen.’

Marion: ‘Dankzij de splitsing is de lokale betrokkenheid groter. De samenwerking met de gemeenten en met andere corporaties is ook veel intensiever. In Zoetermeer bijvoorbeeld met Vidomes en de Goede Woning. We werken aan een portefeuilleplan en wijkaanpak voor identieke woningen in dezelfde wijken, waarbij we kennis en ervaring delen.’

Pionieren

Hoe gaat zo’n splitsing in zijn werk? Karolien: ‘We bepaalden eerst dat er 3 corporaties zouden komen. Dat gaf richting aan de splitsing, want een woning in Den Haag kwam natuurlijk bij Hof Wonen. Vervolgens wilden we recht doen aan de verschillende opgaven van de 3 corporaties. Daarmee is rekening gehouden met de verdeling van de leningen, de liquide middelen en de verkoopbare woningen in andere regio’s. Zo is de complexe puzzel gelegd.’

De 3 bestuursleden noemen het splitsen ’pionieren’. Karolien heeft het transitieproces vanuit de oude organisatie begeleid: ‘Vooral fiscaal was het een uitdaging, omdat het om veel geld ging en nog niet eerder was gedaan. Dan merk je dat de regelgeving vooral is gericht op fusies, niet op splitsingen. En we begeleidden 700 mensen naar een nieuwe werkplek, een flinke reorganisatie.’

Marion: ‘We hebben ook veel gedaan om stakeholders betrokken te houden: gemeenten, huurdersraden, andere corporaties. Al met al een flinke prestatie van iedereen die betrokken was. Want toen we bezig waren met de splitsing, bleef de winkel gewoon open. Veel medewerkers hadden dubbele rollen.’

‘We waren er op voorbereid dat er op 1 januari iets mis kon gaan’, vertelt Marion. ‘Crisismanagement stond klaar. Maar er ging niks mis. Begin dit jaar hadden we wekelijks crisis overleg staan. Dat is na 3 weken opgeheven. Het werkte gewoon.’
 

Tekst gaat verder onder de foto's

Kortere lijnen

De 3 opereren nu volledig zelfstandig met een gezamenlijke dienst voor ondersteunende functies als ICT, inkoop, HR en VvE-beheer: Clink Diensten.

De 3 bestuurders zijn het er over eens dat de medewerkers er op vooruit zijn gegaan. Marieke: ‘Die zijn ontzettend blij met deze beweging. De lijnen zijn korter en we zijn meer in de wijk. Vroeger ging een klacht van een huurder het systeem in. Nu loop je ook even door naar de collega die de wijk in beheer heeft en ga je sneller bij de huurder langs.’

Toch zijn de corporaties geen kleintjes met 14.000 tot 29.000 woningen. Karolien: ‘Maar de beleving is anders. Want de lijnen zijn inderdaad korter. Tegelijkertijd geeft het aantal woningen ons de massa om verschil te kunnen maken in wijken.’

Marieke: ‘Het was ook onze drijfveer: huurders en medewerkers dichterbij elkaar brengen. Dat zie je terug. Medewerkers zijn trots op Hef Wonen.’ Of het voor huurders ook verschil maakt? ‘De reacties zijn wisselend. Sommige huurders vinden het fijn dat wij het overgenomen hebben van Vestia – zo zien zij dat. Er zijn ook mensen die denken oude wijn in nieuwe zakken, laat het eerst maar eens zien.’

Uitdagingen en kansen

Wat zijn de grootste uitdagingen voor de 3? Marieke: ‘Onze uitdagingen zijn deels gelijk aan die van andere corporaties: de woningbouwopgave en verduurzaming. Voor ons is het achterstallig onderhoud een extra uitdaging. Dat kun je ook zien als een kans. Want als je veel onderhoud moet uitvoeren, kun je meteen de duurzaamheid aanpakken.’

Marion was kort geleden bij een viering van de laatste fase van de herstructurering van de Bomenwijk in Delft. De herstructurering liep al jaren, maar kwam tot stilstand door de problemen bij Vestia. Met de nieuwe situatie in zicht is de renovatie in 2019 weer ter hand genomen. Marion: ‘De herstructurering van de Bomenwijk is de geschiedenis van Vestia in een notendop: gloriedagen, diepe dalen en toen weer opgekrabbeld. Met de nieuwe organisatie gaan we de 2 laatste straatjes in de wijk aanpakken.’

Tekst: Christine de Ruiter, portretfoto’s: Petja Buitendijk

Wil je elk kwartaal Aedes-Magazine in jouw inbox?

Gerelateerde artikelen