‘We gaan bij alle huurders thuis op visite’

In de Haagse buurt Catharinaland renoveert en verduurzaamt woningcorporatie Staedion 144 woningen. Daarvoor moet iedereen 5 weken zijn woning uit. Hoe regisseer je zo´n stoelendans?

De no-nonsensearchitectuur van de jaren 60 domineert in Catharinaland. Toch ogen de 6 flatgebouwen vriendelijk dankzij het vele groen. Het dak, de begane-grondvloer en in een aantal gevallen ook de kopgevel worden geïsoleerd. Het dubbelglas wordt vervangen door nieuwe kozijnen met HR++-dubbelglas. Ook de portieken krijgen dubbelglas.

Nadat de aannemer een woning zorgvuldig onder handen heeft genomen, krijgt een woning minimaal label B. Het wordt label A als de bewoner ook voor zonnepanelen kiest. Ook genieten de bewoners straks van een nieuwe keuken, badkamer en toilet, want de 144 woningen worden allemaal verduurzaamd en gerenoveerd. Naast het oude sanitair wordt ook de mechanische ventilatie vernieuwd.

Ieder complex is net weer anders

Sylvia Leus, senior projectmanager bij Staedion, is verantwoordelijk voor de voorbereiding en uitvoering. Het is niet haar eerste verduurzamings- en renovatieproject in de wijk Mariahoeve, waarvan Catharinaland deel uitmaakt. ‘We zijn in 2015 gestart. Inmiddels hebben we ruim 800 woningen gedaan. In Catharinaland zijn we nu op de helft. We gaan samen met onze vaste aannemer Van Omme & De Groot als een trein door de wijk heen.’

‘Als we hier klaar zijn, gaan we verder met het volgende complex. We doen tweemaal 8 woningen tegelijk. Op die manier hebben we genoeg logeerwoningen voor bewoners van wie de woning wordt gerenoveerd. Er zit een grens aan hoeveel woningen je tegelijk onder handen kunt nemen. Deze aantallen kunnen we behappen.’

Het is na 8 jaar een doorwrocht proces, maar routine wordt het nooit. De samenwerking met de aannemer loopt weliswaar gesmeerd, maar ieder complex is weer net even anders. Leus: ‘Het project begint met een quickscan van een aantal woningen. Kloppen de gegevens? Zitten er geen vleermuizen? Vervolgens rekenen we een aantal scenario’s door. Als de directie akkoord is met ons plan van aanpak, dan stellen we met de aannemer het bouwteam samen.

De bewoners kennen het gebouw als geen ander. Daarom moet je ook bij hen input ophalen, aldus Leus. ‘We vragen hun deel te nemen aan een klankbordgroep. Zo hoor je dingen die je bij een inspectie soms niet opvallen. Bijvoorbeeld dat er in de winter water in de kelder staat. Vervolgens krijgen de bewoners een brief met een verduurzamings- en renovatievoorstel waarin we uitleggen wat de verbeteringen zijn, wat we vervangen en wat het allemaal betekent voor de huur.’

‘Als de bewoner akkoord is, ondertekent hij het voorstel. 70% van de bewoners moet akkoord gaan met de renovatiewerkzaamheden. Gelukkig zijn de meeste mensen enthousiast. Met verduurzaming en renovatie verbeter je hun woning echt. Ik ga zelf ook af en toe kijken hoe het werk vordert. Ik vind het leuk om te zien hoe zo’n gebouw transformeert.’

Eerste contact is heel belangrijk

Als het renovatievoorstel is geschreven, dan schuift ook Richard Teeuwisse, sociaal projectleider van Staedion, aan. Hij is verantwoordelijk voor de bewonersbegeleiding bij de renovatie. Op vrijwel alle adressen in Catharinaland is hij op visite geweest. ‘Door bij de mensen langs te gaan, krijg je veel meer informatie. Iemand die slecht ter been is, wil je niet verhuizen naar een logeerwoning op de eerste verdieping. Het gros van de bewoners kan de plussen en minnen van een ingrijpende verbouwing inclusief verduurzaming prima afwegen, maar mensen in een kwetsbare situatie hebben meer begeleiding nodig.’

‘Bij die eerste kennismaking zoek ik iets in het interieur waarover ik een gesprek kan beginnen, bijvoorbeeld over het schilderij aan de muur. Bij de een zit je na een uur nog te praten. Bij de ander ben je in 10 minuten klaar. Het duurt zo lang als nodig is. Dat eerste contact is heel belangrijk. Als het vertrouwen er is, verspreidt dat zich als een olievlek.’

2 keer in de week houdt hij spreekuur in een kantoor in Catharinaland. Teeuwisse: ‘Dan komen bewoners met vragen over het traject. Bewoners die nog aan de beurt moeten komen, worden soms nerveus van het vooruitzicht. Naarmate het aantal gerenoveerde blokken groeit, wordt dat minder. Ze zien bij buurtbewoners het resultaat.’

‘Ook mensen die weer terug zijn in hun vernieuwde woning komen langs, meestal met kleine dingen. De deur klemt of de bel doet het niet. Ook nu blijft het contact met de aannemer belangrijk. Ik geniet ervan als een project op rolletjes loopt. Ook de dankbaarheid van de bewoners geeft voldoening. Zeker als mensen erg opzien tegen het traject zijn ze blij met de aandacht die je hebt voor hun zorgen. Dat doet ze soms meer dan een nieuwe badkamer.’

Verhuizing naar logeerwoning

Dolblij was huurder Grada Dorst toen ze las wat de voorgestelde renovatie inhield. ‘Vooral dat ze de vloer gingen isoleren. Ik woon op de eerste verdieping boven de kelder. In de winter is de vloer ijskoud. De verwarming hoger zetten helpt niet. De kou trekt via je voeten naar boven.’

‘Een nieuwe keuken, badkamer en wc leek mij ook prima. Ik woon hier al 22 jaar. Het mag onderhand wel. Iemand van Staedion en de aannemer zijn langs geweest om te bespreken wat ze gingen doen. Ik wilde graag dat ze de gashaard dichtmetselden. Die hebben de vorige bewoners geïnstalleerd, maar ik gebruik hem niet.’

De verhuizing naar de logeerwoning verliep prima. ‘De meeste tijd was ik kwijt met al mijn spullen in mijn eigen woning tegen de muur te stapelen. Je kreeg plastic om het af te dekken. Ook de wasmachine en ijskast moesten worden verplaatst. Gelukkig was de aannemer heel behulpzaam. Ik hoefde maar te kikken of er kwam iemand langs om te helpen.’

Ze is heel tevreden met het resultaat. ‘Waar ik het meeste plezier van heb, is mijn geïsoleerde vloer. Als ik nu de verwarming aanzet, dan blijft de warmte hangen. Vorig jaar wikkelde ik mij nog voortdurend in dekens. Nu zit ik ’s avonds heerlijk op de bank.´