Wat als keuzes in verduurzaming elkaar bijten?

Van ‘uitdagend en onhaalbaar’ tot ‘absoluut onmisbaar’. Circulaire bouw en de energietransitie stellen ons geregeld voor dilemma’s. Soms versterken ze elkaar, maar het komt ook voor dat ze elkaar bijten. Hoe weeg je zaken tegen elkaar af? Waar liggen prioriteiten en kansen voor de branche? We vragen het aan een bank, een politieke partij en een corporatie. 

‘De energietransitie en de circulaire economie lijken nog 2 verschillende werelden. De regie is ook bij verschillende ministeries belegd. We hebben jarenlang succesvol ingezet op het verbeteren van de energieprestatie.’

‘De industriële uitstoot aan de schoorsteen is al fors teruggebracht. Maar producten die verderop in de keten vervuiling veroorzaken vallen nog vaak buiten de boot. De volgende revolutie ligt volgens mij in het kijken naar het grondstoffenpaspoort van de productie.’

‘Wat is de grondstoffenimpact van verduurzamende maatregelen zoals zonnepanelen, windmolens, elektrische auto’s, kernenergie? Wat is de totale milieubelasting van een woning en wat zijn de verduurzamingskosten per vermeden ton CO2? Ligt de snelste slag in de aanpak van beton, isolatiemateriaal, kozijnen, glas? Kunnen we in de bouw zorgen voor carbon sinks, natuurlijke reservoirs om CO2 op te slaan?’

Integraal en internationaler leren kijken naar klimaatbeleid
‘De politiek moet die revolutie aanjagen. We moeten integraal en internationaler leren kijken naar ons klimaatbeleid. Als ik de baas van Nederland was, zou ik daar direct mee starten. Maak een impactanalyse en versleutel de resultaten in regelgeving. Praat met koplopers in de markt over technische mogelijkheden en normering. Aedes is een krachtige partner die dit bij de Rijksoverheid op de agenda kan zetten, erop lettend dat ontwikkelingen voor de doelgroep zowel comfortabel als betaalbaar moeten zijn.’ 

‘ASN Bank pionierde in 1993 al met een duurzaam beleggingsfonds. Duurzaamheid zit diep verweven in ons DNA. En wij passen ons beleid ook praktisch toe, bijvoorbeeld op de woningmarkt.’

‘Klanten krijgen rentekorting bij woningverduurzaming, ongeacht het energielabel. In ons duurzaamheidsbeleid wegen de pijlers klimaat, biodiversiteit en mensenrechten even zwaar. Een mooie nieuwe investering is de medefinanciering van een nieuwe fabriek voor Solarge. Deze innovatieve Nederlandse startup is vergevorderd met de ontwikkeling van grotendeels circulaire en lichtere zonnepanelen, die ook door dunnere bedrijfsdaken kunnen worden gedragen.’

‘Voor de bouwbranche zie ik sterke kansen in biobased en modulair bouwen. Helaas staat trage doorontwikkeling en vergunningsproblematiek snel doorpakken in de weg. De woningbouwopgave schreeuwt om schaalbaarheid. Ga voor modulaire woonvormen die eenvoudig uitgebreid en verplaatst kunnen worden en waar nu helaas nog geen hypotheekfinanciering voor mogelijk is. Kies voor houtbouw en natuurlijke isolatie.’ 

Knappe koppen bij elkaar zetten en ervoor gaan
‘Hoe fantastisch is het om op basis van biobased-principes een nieuwe woonwijk neer te zetten. We moeten snel en concreet aan de slag om te laten zien dat het kan. Én om ervan te leren. Daarmee jaag je verdere benutting van biobased en houtbouw aan en kom je erachter hoe je het goed en efficiënt kunt toepassen. Dat maakt de weg vrij voor schaalvergroting.’ 

‘De huidige inflatie en het economische klimaat maken de weg naar circulariteit uitdagend. Toch ben ik optimistisch: toen Nederland in 1953 overstroomde hebben we de Deltawerken neergezet. En als directeur van een duurzame bank is dit misschien een gek voorbeeld, maar ook het gasdistributienetwerk hebben we relatief snel samen gerealiseerd. Een kwestie van knappe koppen bij elkaar zetten en ervoor gaan.’ 

‘Bij De Bouwvereniging hebben we een duidelijke keuze gemaakt voor duurzame energie en kostenbesparing voor de huurder. In 2016 hebben we onze 5 belangrijke taakvelden – betaalbaarheid, duurzaamheid, transitie-opgave, vernieuwing en leefbaarheid – tegen elkaar afgewogen en er een beleidskader voor vastgesteld.’

‘Inmiddels is ruim 90% van het woningbestand voorzien van zonnepanelen. De vroege keuze om bij dakisolaties voor isovlas te gaan is ook een goede gebleken: isovlas is een natuurlijk circulair product waar nu veel mee gewerkt wordt.’

‘Probeer het een beetje minder slecht te doen, luidt een van onze nieuwe credo’s. Duurzaam omgaan met ons vastgoed sluit hierbij aan. Bijvoorbeeld door te proberen nieuwe gebouwen niet voor één doelgroep te bouwen. Of door slim hergebruik van grondstoffen en materialen. Dat scheelt sloopoperaties en onnodig verlies.’

Het moet wel realistisch en betaalbaar blijven
‘De uitdaging ligt de komende jaren vooral in de transitie van bestaande woningen. In 2050 hebben we nog een hoop woningen staan die niet nieuw zijn. Er zal nog veel ontwikkeld moeten worden, willen alle woningen circulair gebouwd en compleet zelfvoorzienend zijn.’

‘Ik hoop dat Aedes ervoor waakt dat corporaties een politieke speelbal worden en wij telkens opnieuw het wiel moeten uitvinden op het gebied van duurzaamheid en circulair bouwen. Het is goed om vooruit te kijken, maar de verwachtingen moeten realistisch en vooral betaalbaar blijven.’