‘Je moet een gemeenschappelijke taal leren spreken’

In het aardbevingsgebied in Groningen werken 18 partijen samen, waaronder 3 woningcorporaties, in het Groninger Zorgakkoord (GZA). Wat betekent het voor partijen om samen te werken aan 9 nieuwe zorggebouwen met nieuwe combinaties van wonen en zorg?

‘GZA ontstond toen alle partijen die waren betrokken bij de zorg in het aardbevingsgebied – overheid, zorgorganisaties en corporaties – nadachten over de vraag hoe ze de versterkingsgelden zouden gaan besteden. Alleen de beschadigde gebouwen herstellen of vervangen? Of kunnen we dat geld beter gebruiken voor een toekomstgericht woonzorgaanbod?’

‘Mensen blijven langer zelfstandig wonen voordat ze naar een zorginstelling verhuizen. Tegelijkertijd groeit de vraag naar intramurale zorg doordat mensen gemiddeld ouder worden. Uiteindelijk hebben we besloten om onder meer 12 zorglocaties te sluiten, 5 nieuwe multifunctionele zorggebouwen te bouwen en 8 locaties te transformeren naar zelfstandige woningen.’

Stevige standpunten

‘Dat betekent dat sommige zorgorganisaties en corporaties vastgoed moeten afstoten. Ook moeten ze meer gaan samenwerken, zowel bij de exploitatie van het zorgvastgoed als de zorg en dienstverlening. Om daar overeenstemming over te krijgen, is tijd nodig. Én een goede regisseur.’

‘Onze regisseur was onafhankelijk en nam, als het nodig was, stevige standpunten in, waarbij hij de verschillende partijen aansprak op hun verantwoordelijkheden. Zo iemand heb je echt nodig. Wat je bij zo'n proces niet moet doen is een regisseur kiezen uit een van de deelnemende partijen, omdat diegene onmogelijk onpartijdig kan zijn. Al met al is het een intensief proces, waarbij vanuit een crisissituatie een kans ontstaat om op een nieuwe, toekomstgerichte manier samen de zorg in te richten.’

Het Groninger Zorgakkoord is een afspraak tussen 18 partijen om de toekomst van de zorg in het aardbevingsgebied te verbeteren. Ze werken aan een kruisbestuiving van zorgmogelijkheden waarvan iedereen profiteert zodat Groningers straks dichtbij huis kwalitatief goede zorg en begeleiding kunnen krijgen.

‘Alle zorgorganisaties in het aardbevingsgebied hebben dezelfde problemen, constateerden we in GZA-verband: krakkemikkig vastgoed met aardbevingsschade en personeelsgebrek. Daar komt nog bij dat de doelgroepen van de verschillende organisaties meer op elkaar gaan lijken. Daardoor kunnen we gebruikmaken van elkaars expertise.’

‘Een voorbeeld: Zonnehuisgroep Noord is gespecialiseerd in ouderenzorg en Cosis in de zorg voor gehandicapten. Cosis heeft veel cliënten met het syndroom van Down. Die worden ouder dan vroeger en krijgen daardoor ook te maken met dementie. Onze artsen kunnen een bijdrage leveren aan de zorg voor deze cliënten.’

Brede deuren

‘Zonder het GZA zouden dit soort vormen van samenwerking misschien niet tot stand zijn gekomen. Dat betekent niet dat alles nu vanzelf gaat. Mijn collega’s bij corporaties realiseren zich bijvoorbeeld vaak nog onvoldoende dat cliënten van zorgorganisaties langer zelfstandig blijven wonen.’

‘Dat betekent dat ze daar bij het ontwerp van woningen rekening mee moeten houden. Denk aan sensoren voor ouderen, of brede deuren voor rolstoelen. Het is belangrijk dat de deelnemende organisaties in het GZA en soortgelijke samenwerkingsverbanden op dezelfde manier tegen de zaken aankijken. Ze moeten een gemeenschappelijke taal zoeken om sámen problemen op te lossen.’

‘Met het Groninger Zorgakkoord hebben we als het ware inhoudelijk voorgesorteerd op de woonzorgvisies van de gemeenten in het aardbevingsgebied. Want een groot deel van de partijen in het GZA werkt nu aan de woonzorgvisie van de gemeente Eemsdelta.’

‘Vanuit KAW hebben we in 2019 en 2020 op regionaal niveau het GZA mee mogen vlottrekken. We hebben bijvoorbeeld samen met de Nationaal Coördinator Groningen en landelijke stuurgroep Zorg en Veiligheid de subsidieregeling vanuit VWS uitgedacht en uitgeschreven.’

E-health en domotica

‘Op dit moment leveren we zowel procesmanagement als architectuur binnen een aantal projecten. Onze rol als KAW was om bij de start een integrale visie te ontwikkelen op nieuwe samenwerkingsvormen, leeromgevingen, innovatie en het vastgoed, samen met alle betrokkenen. Vervolgens hebben we samen met opdrachtgevers gezocht naar een manier waarop we de uitwerking en uitvoering van die visie zo goed mogelijk kunnen organiseren en uitwerken.’

‘Verder is er in het GZA nagedacht over onder meer duurzaam bouwen en het gebruik van technologische oplossingen als e-health en domotica. Al deze inzichten en vernieuwingen zullen ook aan bod komen in de woonzorgvisie van de gemeente Eemsdelta.’

Corporaties hebben in de Nationale Prestatieafspraken afgesproken tot 2030 te zorgen voor 50.000 woningen in geclusterde woonvormen en 20.000 zorggeschikte woningen. Zorg en begeleiding organiseren is een taak van onder andere de gemeente in samenwerking met zorgorganisaties. Het helpt als gemeenten goede woonzorgvisies maken met een duidelijke koppeling tussen de benodigde woningen en de zorg en begeleiding.

Bekijk voorbeelden van woonzorgvisies via Aedes.nl.

Lees meer over hoe woningcorporaties samen werken aan een thuis voor iedereen.

Of lees over de voortgang van rijksprogramma’s wonen en zorg voor ouderen.

Tekst: Floris Dogterom, foto’s: Chantal Spieard

Wil je elk kwartaal Aedes-Magazine in jouw inbox?

Gerelateerde artikelen